شهر خداي آگوستين قديس

آگوستين (1) در کتاب شهر خدا، دو ويژگي آرمان شهر خود را صلح و عدالت خواهي معرفي مي کند؛ البته وي عدالت را آفريده ي دين و کليسا مي داند و نه محصول دولت، (2) او نشاني اين شهر را در آسمان ها سراغ مي دهد. آگوستين، عدالت مطلق را شأن حکومت جهاني الهي مورد تصور خود مي داند و درجات پايين تر آن را قابل امکان براي نظام هاي محدودتر تلقي مي نمايد.
در نگاه اول، شهرهاي زميني نيز هر اندازه به اين دو ويژگي آرماني نزديک تر شوند، قابل احترام مي شوند. (3)
در اين شهر، باور به يگانگي خداوند و پيروي از شريعت واحد آن را از بقيه ي شهرها جدا ساخته و در آن قوم گرايي و نژاد پرستي و زبان وجود ندارد.
به گفته ي برخي شايد منظور او از شهر خدا، همان بهشت موعود اديان الهي است، زيرا وي انسان ها را به دو دسته تقسيم مي کند: قابيلي و شرور و هابيلي و نيکوکار؛ دسته ي اوّل را در خور زندگي بي دوام و رنج آور دنيوي مي داند و گروه دوم را عبارت از کساني مي داند که موقتاً به زندگي در دنيا پرداخته اند و سرانجام به بهشت مي روند.
او دولت را خير برين يا امر طبيعي و مايه ي خير و سعادت نمي داند، بلکه کفاره ي گناه نخستين و محکوميت او به زندگي در دنيا تلقي مي کند که نتيجه ي آن، بردگي انسان توسط انسان است و بايد آدمي بهاي آن را بپردازد. (4)
در برابر، توماس آکوئيناس (5) ديگر شخصيت برجسته ي مسيحي معتقد است قانون گذاري براي کشور بايد با نظر آکوئيناس، دولت، محترم است و تخلف از امر آن، مشروط به اجازه ي اولياي کليساست و در مسائل ديني، همه بايد مطيع کليسا باشند و در اين زمينه، آزادي فکر و زبان جايز نيست، ولي چنانچه دولت رفتاري ظالمانه و غير انساني داشته باشد، قيام بر ضدّ آن مُجاز است.

تحليل و بررسي

آرمان شهر بي دولت آگوستين به گفته ي خود او آسماني است و براي اهل زمين چنان تخيلي ترسيم شده که هرگز نمي توان بدان نزديک شد.

پي نوشت ها :

1. ( saint augustinus ) مارکوس اورليوس اوگوستينوس معروف به سنت آگوستين از اديبان روم و مفسران و قديسان معروف مسيحيت است که با آميختن فلسفه ي افلاطون، ديدگاه افلوطين و عقايد مسيحيت مکتب جديدي فکري را بنيان نهاد که مورد تأييد پيشوايان مسيحيت در طول قرون وسطي قرار گرفت.
2. عبدالرحمن عالمي، تاريخ فلسفه ي سياسي غرب، ص 229.
3. مکارم، مدينه ي فاضله در متون اسلامي، ص 21.
4. مايکل برسفوردفاستر، خداوندان انديشه ي سياسي، ترجمه ي جواد شيخ الاسلامي، علي رامين، ج1، ص 400.
5. قديس معروف ايتاليايي مسيحيت که با آميختن فلسفه ي ارسطو با دين مسيح، سعي کرد کشمکش بين عقل و وحي را حل کند.

منبع مقاله :
محمدي آشناني، علي؛ (1392)، جامعه آرماني قرآن کريم، قم: مؤسسه بوستان کتاب، ( مرکز چاپ و نشر دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، چاپ اول